Dziedziczenie, a intercyza – prawo spadkowe
Aktualnie, kiedy coraz bardziej powszechne jest partnerskie podejście do relacji i podziału obowiązków, przyszli małżonkowie decydują się na ustanowienie rozdzielności majątkowej (intercyzę). Jest to przede wszystkim chętnie wybierana opcja przez młode małżeństwa. Powiązane jest w tym coraz częściej pojawiające się pytanie w obrębie prawa spadkowego: czy rozdzielność majątkowa wpływa na dziedziczenie po zmarłym małżonku?
Majątek wspólny a majątek osobisty
Majątek wspólny jest współwłasnością małżonków i nie ma tutaj znaczenia, kto przyczynił się do jego powstania. Jeśli jakiś składnik z majątku osobistego przynosi zysk w trakcie trwania małżeństwa, to również przychód ten jest zaliczany do majątku wspólnego. Mogą to być – na przykład – odsetki od lokaty założonej jeszcze przed zawarciem małżeństwa. Wspólnota majątkowa nie dotyczy natomiast majątku będącego własnością małżonków przed ślubem.
Majątek osobisty nazywany jest również majątkiem indywidualnym. Są to składniki będące własnością wyłącznie jednego z małżonków. Jest to cały majątek nabyty przed ślubem – pieniądze oraz rzeczy. Przepisy prawa dokładnie wskazują, co wchodzi w skład majątku indywidualnego. Są to na przykład: odszkodowania za uszkodzenie ciała, darowizny albo prawa autorskie.
Zasady ustawowej wspólności majątkowej zmienia intercyza. Warto wiedzieć, że można się na nią zdecydować nie tylko na początku zawierania związku małżeńskiego, ale również wtedy, gdy małżeństwo już trwa. Umowa intercyzy może określać wiele kwestii związanych z rozliczeniami finansowymi w trakcie trwania małżeństwa.
Wprowadzenie rozdzielności majątkowej a spadek
Jeszcze parę lat temu intercyza nie kojarzyła się dobrze, natomiast obecnie wiele się w tej kwestii zmieniło. Pomimo że polskie prawo nadal preferuje małżeńską wspólność majątkową, kwestie rozdziału majątku można regulować w inny sposób. Wówczas jednak konieczne jest zawarcie odrębnej umowy. I to właśnie taką umowę nazywa się intercyzą. Oznacza ona, że ślub nie powoduje żadnych skutków w sprawach majątkowych małżonków. Prawo spadkowe natomiast jasno określa: intercyza w żaden sposób nie wpływa na dziedziczenie po zmarłym małżonku. Ustawowa droga dziedziczenia wygląda dokładnie tak samo w przypadku wspólności, jak i rozdzielności majątkowej. Intercyza jest jedynie sposobem kształtowania relacji majątkowych za życia małżonków. Dlatego małżonek zawsze dziedziczy w pierwszej kolejności, w tej samej grupie spadkowej, jak dzieci spadkodawcy. Przypadające wszystkim zainteresowanym części majątku są równe, aczkolwiek część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż ¼ spadku. Wobec tego: intercyza nie jest w żaden sposób brana pod uwagę, jeśli chodzi o rozpatrywanie spraw spadkowych.
Kwestie szczegółowe związane z intercyzą
W przypadku kwestii takiej jak dziedziczenie należy również wspomnieć o tym, że intercyza nie jest także brana pod uwagę, gdy zmarły pozostawił testament. Znaczenie mają postanowienia zawarte przez zmarłego w testamencie. Nawet, jednak jeśli wolą zmarłego było, aby małżonek po nim nie dziedziczył, to takiemu małżonkowi przysługuje prawo do zachowku. I po raz kolejny intercyza zawarta za życia spadkodawcy nie ma wpływu na prawo spadkowe.
Z roku na rok w Polsce podpisuje się coraz więcej umów – intercyz. Jeśli nasi klienci zastanawiają się, czy to, że zdecydowali się na rozdzielność majątkową oznacza, że po ich śmierci współmałżonek nie odziedziczy majątku, to odpowiadamy: zdecydowanie nie. Rozdzielność majątkowa traci swoją moc z chwilą śmierci jednego z małżonków.
